اگر بگویم با این استفاده ی گسترده ای که این روزها از اینترنت می شود هنوز هم افرادی هستند که از آن استفاده نمی کنند حرفم را باور می کنید؟ گواه حرفم آماری است که می گوید طی سه سال گذشته ۵ درصد به کاربران اینترنت اضافه شده است! پدیده ای که با ظهورش زندگی و حتی نحوه ی خرید ما را تغییر داده و باعث شده بسیاری از عادات قدیمی زندگیمان را با روش های آنلاین و نوظهور جایگزین کنیم. در این میان بازاریابی هم از این قاعده مستثنی نبوده و روش های سنتی آن مثل گذشته برای کسب و کارها مفید و تاثیرگذار نیستند. بازاریابی همیشه به معنی ارتباط برقرار کردن با مخاطبین در بهترین زمان و مکان بوده و امروزه بهترین مکان برای برقراری ارتباط با مشتریان جایی است که بیشترین زمان خود را در آن صرف می کنند: اینترنت. برای همین هم بازاریابی سنتی این روزها جای خود را به دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال داده است.
بازاریابی دیجیتال این روزها برای همگان به مفهومی آشنا و قابل لمس تبدیل شده است. اما اینکه دقیقا چیست و در بازاریابی نوین چه کاربردی دارد و اینکه شامل چه حوزه هایی شده و چگونه انجام می شود نیاز به توضیحات بیشتر خواهد داشت. به همین جهت قصد دارم در این مقاله از آکادمی تولید محتوای ذوالفقار شوقی (ذولیشو) به طور کامل این مفاهیم را به شما آموزش دهم و از اصول دیجیتال مارکتینگ پرده بردارم. این مطلب می تواند نقشه ی راهی برای تمام افرادی باشد که اطلاعات کمی از بازاریابی آنلاین دارند و می خواهند وارد این حوزه شوند. پس امیدوارم تا انتهای این مطلب همراهم باشید.
در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
- بازاریابی دیجیتالی چیست؟
- چرا دیجیتال مارکتینگ اینقدر اهمیت دارد؟
- انواع روش های بازاریابی دیجیتالی
- یک دیجیتال مارکتر چه وظایفی دارد؟
- آیا دیجیتال مارکتینگ برای همه ی کسب و کارها مناسب است؟
- بازاریابی دیجیتالی چگونه انجام می شود؟
- یک بازاریابی موفق آنلاین طی چه مدت و با چه بودجه ای قابل انجام است؟
- معرفی منابع آموزش دیجیتال مارکتینگ
دیجیتال مارکتینگ چیست؟
در اولین مرحله از آموزش دیجیتال مارکتینگ باید بدانید دیجیتال مارکتینگ یعنی چه و یا بازاریابی دیجیتال چیست؟ چرا که این اولین سوالی است که به ذهن هر کاربر می رسد و جوابش هم واضح است.
بازاریابی دیجیتال که آن را بازاریابی آنلاین هم می نامند به تمام تلاش های بازاریابی که روی بستر اینترنت انجام می شود اطلاق می شود. در این نوع از بازاریابی کسب و کارها از موتورهای جستجوگر، بازاریابی شبکه های اجتماعی، ایمیل و دیگر وبسایت ها برای برقراری ارتباط با مشتریان قدیمی و مشتریان بالقوه استفاده می کنند.
برای درک بهتر تعریف دیجیتال مارکتینگ سراغ نقل قول معروفی از نیل پتل (Neil Patel) که به گفته ی مجله ی فوربز جزو ۱۰ دیجیتال مارکتر برتر دنیاست می رویم:
بازاریابی آنلاین گونه ای از بازاریابی محصولات و خدمات است که از طریق دستگاه های الکترونیکی انجام می شود. نیل پتل
به همین سادگی! بازاریابی نوین یا همان آنلاین عبارتی جامع است که در آن از همه ی بسترهای دیجیتالی برای تبلیغ و ترویج محصولات یا خدمات استفاده می شود.
شاید بهتر باشد برای درک بیشتر مفهوم اینکه بازاریابی دیجیتال چیست؟ به بررسی تفاوت های آن با بازاریابی سنتی نیز بپردازیم. بازاریابی سنتی یا آفلاین شامل آگهی ها، تبلیغات تلویزیونی و رادیویی، بیلبوردها و انواع تبلیغات چاپی و… می شود. روشی که به دلیل قیمت بالای چاپ و کاغذ می تواند هزینه های هنگفتی روی دست شرکت بگذارد. به علاوه در این نوع تبلیغ اندازه گیری نتایج به دست آمده از بازاریابی سخت و تا حدود زیادی نشدنی است.
اما بازاریابی دیجیتالی در نقطه ی مقابل قرار دارد و روشی مدرن برای تبلیغات به حساب می آید. بازاریابی در این روش بسیار مقرون به صرفه بوده و البته نتیجه ی آن هم با ابزارهای پیشرفته ای که در اختیار عموم قرار دارند به راحتی قابل اندازه گیری است. در این نوع از بازاریابی کسب و کارها می توانند با تکیه بر اصول دیجیتال مارکتینگ به طور دقیق مشتریان خاص را هدف گرفته و در نتیجه یک برندسازی کارآمد و سریع داشته باشند.
البته لازم به ذکر است که امروزه بازاریابی سنتی به طور کامل از رده خارج نشده و هنوز هم استفاده های خاص خود را دارد. برای مثال اگر می خواهید به مخاطبان محلی یا مسن تر دست پیدا کنید، بهترین راه استفاده از تبلیغات سنتی است.
چرا دیجیتال مارکتینگ اینقدر اهمیت دارد؟
بازاریابی در بستر اینترنت به شما کمک می کند به بازارهای هدف بیشتری نسبت به آنچه تصورش را می کردید دست پیدا کنید. با استفاده از اصول دیجیتال مارکتینگ می توانید دقیقا همان مشتریانی را هدف قرار دهید که بیشترین احتمال خرید کردن از شما را دارند. به علاوه این روش بسیار مقرون به صرفه تر از تبلیغات سنتی است و به شما این اجازه را می دهد که روزانه درصد موفقیت خود را در بازاریابی اندازه گرفته و حول محور همین موفقیت حرکت کنید.
این ها برخی از مزایای مهم بازاریابی دیجیتال هستند که در ادامه با یکدیگر مرور خواهیم کرد:
- قابل اندازه گیری بودن و باز بودن دست فروشنده برای تمرکز روی مشتریانی که احتمال خرید بالایی دارند.
- مقرون به صرفه تر بودن نسبت به متدهای دیگر بازاریابی
- فراهم آوردن فرصت برای رقابت در سطح بالاتر
- انعطاف بیشتر و سهولت در سازگاری و البته تغییر استراتژی
- بهبود بخشیدن نرخ تبدیل و کیفیت سرنخ ها (Lead)
- قابلیت ایجاد رابطه بهتر با مشتریان
قابل اندازه گیری و متمرکز روی مشتریان با احتمال خرید بالا
اگر برای بازاریابی از روش تبلیغات تلویزیونی، تبلیغات در مجله ها و یا بیلبوردها استفاده کنید، دقیقا متوجه نخواهید شد که چه افرادی این تبلیغات را خواهند دید. البته درست است که می توانید برخی دموگرافیک های خاص را اندازه بگیرید اما این کار هنوز هم تیری در تاریکی به شمار خواهد رفت. اما دیجیتال مارکتینگ به شما اجازه می دهد دقیقا مخاطبینی را هدف بگیرید که لازم دارید. سپس می توانید تبلیغات شخصی سازی شده ای برای آنها تدارک دیده و ارسال کنید.
برای مثال می توانید از قابلیت تبلیغات هدف گذاری شده روی شبکه های اجتماعی استفاده کرده و تبلیغات خود را فقط برای گروه خاصی (به نسبت سن، جنسیت، محل زندگی، علاقمندی ها و رفتارها) بفرستید. به علاوه امکان استفاده از تبلیغات کلیکی (PPC) و استفاده از استراتژی های سئو را نیز در اختیار خواهید داشت. بدین ترتیب تنها گروهی از افراد که به محصولات شما علاقه دارند یا در موتورهای جستجوگر کلمه ی کلیدی خاصی را جستجو کرده اند تبلیغات شما را خواهند دید.
در نهایت، بازاریابی دیجیتالی اطلاعاتی در اختیار شما می گذارد که با استفاده از آنها می توانید پرسونای مشتری خود را نوشته و استراتژی دیجیتال مارکتینگ خود را در طول زمان حول محور مشتریانی بچینید که احتمال خرید کردن آنها از شما بیشتر است. در این سبک از بازاریابی کسب و کارها می توانند به صورت زنده نتایج تبلیغات خود را مشاهده کرده و با توجه به آنها سراغ اهداف مهم خود بروند.
مقرون به صرفه بودن نسب به دیگر متدهای بازاریابی
این نوع نوین از بازاریابی به شما کمک می کند به صورت روزانه کمپین های تبلیغاتی خود را بررسی کرده و در صورتی که نرخ بازگشت سرمایه (ROI) کمی دارند بودجه ی کمتری به آنها اختصاص دهید. به علاوه کسب و کارها در بازاریابی دیجیتالی کنترل کاملی روی بودجه ی تبلیغاتی خود دارند و می توانند در لحظه تصمیم بگیرند بودجه ی خود را کجا صرف کنند. مثلا شاید امروز بخواهید از تبلیغات کلیکی استفاده کرده و فردا با توجه به داده ها سراغ تبلیغات در شبکه های اجتماعی بروید. داشتن یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ خوب به گرفتن این تصمیم ها کمک زیادی می کند.
هر طور که در نظر بگیریم، بازاریابی آنلاین بسیار مقرون به صرفه تر از روش های سنتی تبلیغات و بازاریابی است و فرصتی طلایی برای کسب و کارها به شمار می رود.
فراهم آوردن فرصت برای رقابت در سطوح بالاتر
اگر کسب و کاری کوچکی دارید، رقابت با برندهای بزرگ برای شما سخت خواهد بود. برندهایی که هر کدام هزینه های هنگفتی برای تبلیغات تلویزیون و کمپین های تبلیغاتی پر زرق و برق می کنند. خوشبختانه بازاریابی آنلاین این فرصت را برای کسب و کارهای کوچک فراهم آورده تا با یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ مناسب بتوانند به رقابت با برندهای بزرگ بپردازند.
برای مثال این کسب و کارها می توانند روی کلمات و عبارات کلیدی خاصی کارکنند که به محصولاتشان مربوط بوده و رتبه ی آنها را در نتایج موتورهای جستجوگر بهبود ببخشند. برای موتورهای جستجوگر اهمیتی ندارد که کدام برند بزرگتر است؛ مهم این است که کدام مطلب و برگه اطلاعات بهتر و صحیح تری در اختیار کاربران قرار می دهد.
انعطاف بیشتر و سهولت در سازگاری و البته تغییر استراتژی
زمان زیادی صرف ایجاد یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ می شود و سپس تازه مراحل اجرا و مشاهده ی نتایج از راه می رسند. اما گاهی می فهمیم همه چیز طبق نقشه پیش نرفته است! ممکن است نیمه ی راه متوجه شویم حساب و کتاب ها نادرست بوده و کاربران آنگونه که باید و شاید عکس العمل نشان نمی دهند. در چنین حالتی و با تکیه بر اصول دیجیتال مارکتینگ و قابلیت مشاهده ی آنلاین نتایج، کسب و کارها می توانند از هدر رفتن بیشتر وقت و انرژی جلوگیری کنند.
سهولت در تغییر استراتژی و عملکرد یکی از قابلیت های منحصر به فرد این نوع از بازاریابی است. تغییر دادن کل بیلبردهای شهر راحت تر است یا کلیک روی دکمه ی متوقف کردن تبلیغات در اینترنت؟ پاسخ مشخص است!
بهبود بخشیدن نرخ تبدیل و کیفیت سرنخ ها (Lead)
در بازاریابی دیجیتالی همان طور که می توان میزان موفقیت تلاش های بازاریابی را به راحتی سنجش کرد، این قابلیت هم وجود دارد که با اندازه گیری تاثیر هر تاکتیک، استراتژی های بهتری در پیش گرفته و در نتیجه نرخ تبدیل را بهبود بخشید. به علاوه همه ی Leadها یا سرنخ ها ارزش یکسانی برای کسب و کار شما ندارند! با این سبک از بازاریابی می توانید گروه های مشخصی از مخاطبین را هدف قرار دهید که سرنخ های با کیفیت تری تولید می کنند و در نتیجه احتمال تبدیل شدن آنها به مشتری بیشتر است.
قابلیت ایجاد رابطه بهتر با مشتریان
ایجاد رابطه ی خوب با مخاطبین در کمترین زمان ممکن از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که ارتباط گرفتن اولین مرحله از «سفر مشتری» به شمار می رود. وب مارکتینگ دقیقا همان نوع بازاریابی است که به شما اجازه می دهد این کار را از ابتدا تا انتهای عملیات بازاریابی انجام دهید.
کانال های آنلاین به شما اجازه می دهند کل مسیری که منجر به خرید محصول توسط مشتری می شود را از ابتدا تا انتها مشاهده کنید. بررسی و درک چگونگی حرکت مشتریان در وبسایت بسیار مهم است. این فرم از بازاریابی به شما اجازه می دهد رفتار مشتری را در تک تک این مراحل دنبال کنید و حتی اگر سفر مشتری به خرید منتهی نشد، بتوانید اشتباهات و ایرادهای کار خود را بگیرید.
انواع روش های دیجیتال مارکتینگ
کانال ها و روش های مختلفی برای وب مارکتینگ وجود دارد که شناخت آنها از اولین قدم های آموزش دیجیتال مارکتینگ است. می توان گفت این کانال ها در واقع پلتفرم هایی هستند که قابلیت دسترسی شما به مخاطبین هدف را فراهم می آورند. در ادامه قصد داریم این روش ها را با یکدیگر مرور کنیم اما به خاطر داشته باشید که هیچکدام از این روش ها ذاتاً از دیگری بهتر نیست! بلکه این دیجیتال مارکتر یا کارشناس بازاریابی دیجیتال است که با توجه با کسب و کار و مشخصاتش باید استراتژی بازاریابی را تهیه کرده و بداند از کدام کانال ها می توان بهترین نتیجه را گرفت.
کارشناس دیجیتال مارکتینگ می تواند یک یا چند مورد از این روش ها را به صورت ترکیبی انتخاب کرده و از آنها در راستای رسیدن به اهدافی همچون ایجاد سرنخ، افزایش آگاهی از برند، بهبود نرخ تبدیل و فروش بهترین نتیجه را بگیرد. در ادامه به بررسی انواع روش های مرسوم در این نوع از بازاریابی خواهیم پرداخت:
- سئو یا بهینه سازی موتورهای جستجوگر (SEO)
- بازاریابی محتوایی
- بازاریابی شبکه های اجتماعی
- تبلیغات کلیکی (PPC)
- همکاری در فروش (افیلیت مارکتینگ)
- تبلیغات همسان یا بومی
- اتوماسیون بازریابی
- ایمیل مارکتینگ
- روابط عمومی آنلاین (PR)
- بازاریابی درونگرا
- محتوای حمایت شده (محتوای اسپانسردار)
- بازاریابی موتورهای جستجوگر (SEM)
- بازاریابی موبایلی و بازاریابی پیامکی
سئو یا بهینه سازی موتورهای جستجوگر (SEO)
سئو به معنی بهینه سازی برای موتورهای جستجوگر جهت کسب رتبه ی بهتر در صفحات جستجو است. می توان گفت که امروزه بیش از ۹۰ درصد تجربه ی آنلاین افراد از یک جستجو در موتورهای جستجوگر مثل گوگل شروع می شود. کانال های ارتباطی شما با مشتریان که می توانند با سئو بهبود پیدا کنند شامل وبسایت، بلاگ و اینفوگرافیک ها می شوند. به علاوه چند روش برای ایجاد ترافیک مناسب روی وبسایت از طریق سئو وجود دارد که در ادامه آنها را به شما معرفی خواهم کرد:
سئو داخلی یا On-Page
این گونه از سئو روی تمام محتوایی که روی یک برگه وجود دارد تمرکز می کند. می توانید برای گرفتن نتیجه ی بهتر روی کلمات کلیدی مربوط به کسب و کار خود و میزان جستجوی آنها تحقیق کرده و جهت گرفتن نتایج بهتر به سوالات خوانندگان پاسخ دهید تا در صفحه ی نتایج جستجو (SERP) رتبه ی بهتری داشته باشید.
سئو خارجی یا Off-Page
این مدل از سئو روی تمام فعالیت هایی که خارج از صفحه و در جهت بهینه سازی وبسایت صورت می گیرند تمرکز دارد. فعالیت هایی نظیر لینک سازی خارجی یا بک لینک جزو این دسته هستند. در این فعالیت، میزان وبسایت های معتبری که به وبسایت شما لینک می دهند روی رتبه ی کلمات کلیدی که به آنها اهمیت می دهید تاثیر مستقیم خواهد گذاشت. با شبکه سازی با دیگر وبسایت ها، نوشتن پست های مهمان و لینک گرفتن از آنها می توانید بک لینک های لازم جهت بهبود وضعیت سئوی خود را دریافت کنید.
سئو تکنیکال یا Technical SEO
این نوع از سئو روی استخوان بندی وبسایت شما و نحوه ی نوشته شدن کدهای سایت تمرکز دارد. بهینه و فشرده سازی عکس ها، اطلاعات و داده های ساختاریافته و بهینه سازی فایل های CSS روی سئوی تکنیکال وبسایت تاثیر مستقیم دارند و عواملی بسیار مهم در رتبه بندی وبسایت شما به شمار می روند.
بازاریابی محتوایی
مهم ترین وظیفه ی محتوا افزایش آگاهی از برند، رشد ترافیک ورودی به وبسایت، ساخت سرنخ یا Lead و افزایش مشتری است. یک روش کم هزینه در دیجیتال مارکتینگ که تنها با صبر و حوصله و البته صرف وقت و سلیقه ی خوب امکان پذیر است. با مراجعه به مطلب آموزش صفر تا صد تولید محتوا می توانید اطلاعات خود را در مورد محتوا و بازریابی محتوایی تکمیل کنید.
بازاریابی شبکه های اجتماعی
در شبکه های اجتماعی می توانید با انتشار پست و محتواهای تصویری یا ویدیویی برند خود را بیش از پیش به مشتریان بالقوه معرفی کرده و البته ترافیک وبسایت را افزایش دهید. کانال های ارتباطی شما با مشتریان در شبکه های اجتماعی می تواند روی پلتفرم های زیر ایجاد شود:
- فیسبوک
- توییتر
- لینکدین
- اینستاگرام
- پینترست
- اسنپ چت
بیشتر بخوانید: ۵ ترفند ساده بازاریابی در اینستاگرام
خیلی از دیجیتال مارکترها از این شبکه ها برای ساخت کمپین های ویروسی استفاده می کنند. استخدام و قرارداد بستن با یک تولیدکننده ی محتوای معروف یا اینفلوئنسر می تواند به این هدف کمک بسیار زیاد کند. هدف از ایجاد چنین کمپینی این است که محتوایی با قابلیت اشتراک بالا بسازیم و امیدوار باشیم خود به خود و به صورت ارگانیک در شبکه های اجتماعی گسترش پیدا کند.
تبلیغات کلیکی (PPC)
تبلیغات کلیکی گونه ای از تبلیغات است که در آن تنها به ازای کلیک هایی که روی بنر تبلیغاتی شما شده است پول پرداخت خواهید کرد. یعنی تبلیغ شما در صدر نتایج جستجوی گوگل و یا روی یک یا چند وبسایت قرار می گیرد و شما تنها به ازای هر یک کلیک که روی آن شود، مبلغ مشخصی به مجری تبلیغات پرداخت خواهید کرد. رایج ترین روش اینگونه از تبلیغات استفاده از سرویس گوگل ادز است که به شما این اجازه را می دهد تا برای مدتی (تا زمان به اتمام رسیدن بودجه ای که در نظر گرفته اید) در صدر نتایج جستجوی گوگل باقی بمانید و به ازای هر کلیکی که روی وبسایت شما می شود هزینه پرداخت کنید.
انواع تبلیغات کلیکی عبارتند از:
- تبلیغات کلیکی بنری در وبسایت های ایرانی نظیر یکتانت
- تبلیغات پولی در فیسبوک
- کمپین های تبلیغاتی توییتر
- تبلیغات در لینکدین
همکاری در فروش یا افیلیت مارکتینگ
در این نوع از بازاریابی دیجیتال، شما برای تبلیغات و فروش محصولات دیگر وبسایت ها روی پلتفرم های دیجیتال خود، پورسانت و کمیسیون دریافت می کنید. برای مثال تبلیغاتی که روی ویدیوهای یوتیوب شما قرار می گیرند یا لینک های مخصوص افیلیت که روی شبکه های اجتماعی دیگر خود قرار می دهید جزو این دسته هستند.
این روش بخشی از یک موج جدید از بازاریابی به نام «اینفلوئنسر مارکتینگ» است. ساخت یک کمپین با حضور اینفلوئنسرهای معروف می تواند فرمی بسیار قدرتمند از افیلیت مارکتینگ باشد. البته با توجه به شخصیت و سیاست های برند خود باید دقت کنید که از میان این همه اینفلوئنسر، بهترین را انتخاب کنید.
تبلیغات همسان یا بومی
تبلیغات همسان به تبلیغاتی می گویند که در درجه ی اول از جنس محتوا هستند و در کنار سایر محتوای رایگان و غیر پولی در هر پلتفرمی نمایش داده می شوند. در واقع تبلیغات همسان یا بومی یک نوع از تبلیغات است که از هر نظر (ظاهر، فرم و…) با پلتفرمی که در آن انتشار می یابد (وبسایت های خبری، وبلاگ ها، اینستاگرام و…) شباهت و همخوانی دارد. برای همین هم هست که کاربر در نگاه اول متوجه تبلیغاتی بودن آن نمی شود.
در واقع می توان گفت تبلیغات همسان شباهتی به تبلیغات ندارد و چون از جنس محتوای همان پلتفرمی است که در آن نمایش داده می شود، کمترین مزاحمت را برای مخاطب ایجاد خواهد کرد. اهمیت این روش تبلیغاتی وقتی بیشتر به چشم می آید که بدانید امروزه با پدیده ای جدید به نام نابینایی نسبت به بنرهای تبلیغاتی روبرو هستیم. یعنی کاربران به صورت ناخودآگاه به بنرهای تبلیغاتی توجهی نکرده و آنها را رد می کنند. در نتیجه این روزها اهمیت استفاده از تبلیغات همسان یا بومی دو چندان شده است.
اتوماسیون بازاریابی فروش
اتوماسیون بازاریابی در واقع نرم افزاری است که برخی از عملیات کلی بازاریابی را به صورت خودکار انجام می دهد. به عنوان مثال این نرم افزار ارسال ایمیل های خبرنامه ها، زمان بندی ارسال پست در شبکه های اجتماعی، ردیابی و گزارش گرفتن از کمپین ها و ثبت چرخه ی افزایش لید را به صورت اتوماتیک انجام داده و نتایج را در اختیار شما قرار می دهد.
ایمیل مارکتینگ یا بازاریابی ایمیلی
شرکت ها از ایمیل مارکتینگ به عنوان روشی برای برقراری ارتباط با مخاطبین خود استفاده می کنند. از ایمیل معمولا برای تبلیغ محتوا، ایجاد ترافیک روی وبسایت و آگاه سازی مخاطبین در مورد تخفیف های ویژه و رویدادها استفاده می شود. جالب است بدانید که ۷۳ درصد از بازاریاب های B2B از ایمیل به عنوان ابزار اصلی ایجاد سرنخ و درآمد استفاده می کنند. نیمی از مردم دنیا از ایمیل استفاده می کنند و همین هم باعث شده سرمایه گذاری روی این روش به شدت بازدهی داشته باشد.
روابط عمومی آنلاین (PR)
این روش کاملا شبیه به روابط عمومی قدیمی و سنتی است که می شناسید. تلاشی آنلاین برای کسب و تقویت جایگاه بیزنس و افزایش دادن پوشش خبری آن در وبلاگ ها، نشریات دیجیتالی و سایر وبسایت ها. برای استفاده از این روش می توانید:
- از طریق شبکه های اجتماعی به ارائه ی گزارش پرداخته و با مخاطبین از طریق نظرات به تعامل بپردازید.
- به نظرات یا نقدهایی که در وبسایت های دیگر در مورد خودتان مشاهده می کنید پاسخ دهید.
- جواب کامنت ها و نظرات کاربران را در وبسایت و تمام شبکه های اجتماعی خود بلااستثنا بدهید.
بازاریابی درونگرا
بازاریابی درونگرا به یک متدولوژی خاص اشاره دارد که در آن شما مشتریان را جذب کرده، با آنها به تعامل پرداخته و در نهایت باعث لذت بردن وی از پروسه ی خرید می شوید. می توانید جهت خلق یک تجربه ی خوب برای مشتری از تمامی تاکتیک های دیجیتال مارکتینگ در استراتژی بازاریابی درونگرای خود استفاده کنید. چیزی که در بازاریابی سنتی اصلا رعایت نمی شود. به عنوان مثال ما در بازاریابی درونگرا به ترتیب از بلاگ نویسی، ویدیو مارکتینگ و ایمیل مارکتینگ به جای تبلیغات پاپ-آپ، تبلیغات تجاری و ایمیل های اسپم استفاده می کنیم.
محتوای حمایت شده یا اسپانسردار
در این روش شما به عنوان یک برند به برندهای دیگر پول پرداخت می کنید تا محتوایی ایجاد کنند که معرفی کننده و تبلیغ کننده ی برند یا خدمات شما باشد. یکی از محبوب ترین روش های ایجاد محتوای حمایت شده استفاده از اینفلوئنسر مارکتینگ است. در این روش کسب و کار به یک اینفلوئنسر که در حوزه ای نزدیک به حوزه ی کاری شرکت فعالیت می کند پول می دهد تا محتواهایی برای تبلیغ شرکت و خدماتش در شبکه های اجتماعی منتشر کند.
نوع دیگری از این محتوا نیز پست های بلاگ یا مقالاتی است که برای معرفی محصول یا خدمات یک شرکت نوشته می شوند.
بازاریابی موتورهای جستجوگر (SEM)
اولین نکته ای که در مورد این تاکتیک دیجیتال مارکتینگ باید بدانید این است که با سئو تفاوت دارد! زمانی که یک کاربر در حال جستجوی کلمات کلیدی است، بهترین موقعیت برای کسب و کار فراهم می شود تا به معرفی خود بپردازد. در SEM این فرصت برای شما فراهم می شود تا با پرداخت هزینه در لیست نتایج موتورهای جستجوگر قرار گرفته و خود را به مشتریان بالقوه معرفی کنید. بدین صورت که مطلب یا تبلیغ شما کاملا شبیه به نتایج جستجو و در صدر این فهرست قرار می گیرد.
با این قابلیت می توانید خود را در میان کلمات کلیدی خاص به مخاطبین معرفی کنید و در نتیجه نرخ تبدیل خود را افزایش دهید. با اینکه این روش شما را بسیار راحت تر از سئو در لیست نتایج جستجو قرار می دهد اما جایگزین سئو نبوده و نباید شما را از انجام دادن بازاریابی محتوایی دور کند.
بازاریابی موبایلی و پیامکی
با توجه به این مهم که تعداد کاربران تلفن های همراه هوشمند روز به روز بیشتر می شوند، ارائه ی محتوای تبلیغاتی در این پلتفرم امری منطقی و هوشمندانه به نظر می رسد. بازاریابی برای محصولات در پلتفرم های پیامرسان راهی سریع برای رسیدن به لیدهای بالقوه است. این بهترین روش برای مطلع کردن مشتریان از تخفیف های ویژه، محصولات جدید یا وضعیت سفارش ثبت شده توسط آنها بوده و همچنین راهی آسان برای ارتباط مشتری یا خدمات پس از فروش می باشد. شما می توانید پیام های خود را مستقیما از طریق پیامک یا به صورت آنلاین از طریق نرم افزارهای پیامرسان به مشتریان خود برسانید.
یک دیجیتال مارکتر چه وظایفی دارد؟
در این بخش از آموزش دیجیتال مارکتینگ باید بدانیم یک متخصص بازاریابی دیجیتالی چه وظایفی دارد. به صورت کوتاه وظیفه ی کارشناس دیجیتال مارکتینگ ایجاد و افزایش آگاهی از برند و تولید مشتری لید از طریق همه ی کانال های موجود رایگان و پولی است. این کانال ها می توانند شبکه های اجتماعی، وبسایت شرکت، رنکینگ موتورهای جستجوگر، ایمیل، تبلیغات بصری و بلاگ شرکت باشند.
دیجیتال مارکترها معمولا از سه طریق اصلی سئو، بازاریابی محتوایی و شبکه های اجتماعی به اهدف خود می رسند و برای هر کدام از این روش های روی شاخص کلیدی عملکرد (KPI) متفاوتی متمرکز خواهند شد. ممکن است در شرکت های کوچک همه ی این کارها توسط یک نفر انجام شود اما شرکت های بزرگ برای موفقیت هر چه سریع تر برای هر کدام از این بخش ها کارشناس های مخصوص به خود را در نظر می گیرند. کارشناسانی که هر کدام تنها روی یک یا دو کانال دیجیتال تمرکز دارند.
چند مثال از این کارشناس ها:
مدیر سئو
شاخص کلیدی عملکرد اصلی: ترافیک ارگانیک
خلاصه بگویم مدیر سئو کسب و کار را برای لیست شدن و رتبه گرفتن در گوگل آماده می کند. این کارشناس با در نظر گرفتن اصول سئو ممکن است رابطه مستقیمی با تولیدکنندگان محتوا برقرار کند تا مطمئن شود محتوای تولید شده به خوبی با قواعد سئو سازگار است.
متخصص بازاریابی محتوایی
شاخص کلیدی عملکرد: زمان حضور در صفحه، ترافیک کلی بلاگ، دنبال کنندگان کانال یوتیوب یا آپارات
متخصصان تولید محتوا در واقع خالق محتوای دیجیتالی هستند. آنها به صورت مستمر روی اجرای تقویم محتوای شرکت تمرکز داشته و استراتژی محتوایی خاصی تنظیم می کنند که شامل محتواهای ویدیویی هم می شود. این متخصصین معمولا با دیگر دپارتمان ها و بخش های شرکت هم همکاری می کنند تا مطمئن شوند محصولات یا کمپین هایی که ایجاد می شوند از نظر محتوا با یکدیگر هماهنگی داشته باشند.
مدیر شبکه های اجتماعی
شاخص کلیدی عملکرد: فالوورها، ایمپرشن ها و اشتراک گذاری ها
نقش مدیر شبکه های اجتماعی در دیجیتال مارکتینگ از اسمش مشخص است! اما اینکه شرکت روی کدام شبکه ی اجتماعی سرمایه گذاری می کند به صنعتی که در آن مشغول به کار است مربوط می شود. مهم ترین وظیفه ی یک کارشناس و مدیر شبکه های اجتماعی ساخت و وفادار بودن به یک تقویم محتوایی مناسب است. این نیرو همچنین ممکن است با متخصص بازاریابی محتوا در ارتباط باشد و با کمک هم تصمیم بگیرند کدام محتوا در کدام شبکه های اجتماعی منتشر شود.
هماهنگ کننده ی اتوماسیون بازاریابی
شاخص کلیدی عملکرد: نرخ باز شدن ایمیل، نرخ کلیک کمپین ها، ایجاد مشتری راغب یا لید
این نیرو در بازاریابی دیجیتال نرم افزار اتوماسیون بازریابی را انتخاب و مدیریت می کند. همچنین به دلیل اینکه بسیاری از تاکتیک های دیجیتال مارکتینگ لیست شده در بالا به صورت جدا از یکدیگر انجام می شوند، لزوم حضور فردی که این عملکردها را در کمپین های کوچک گردآوری کرده و عملکرد هر یک از این کمپین ها را بررسی کند زیاد است.
بیشتر بخوانید: نکته هایی درباره تیم سازی و مدیریت تیم
آیا دیجیتال مارکتینگ برای همه ی کسب و کارها مناسب است؟
بازاریابی دیجیتال می تواند برای هر کسب و کاری در هر صنعتی و پیشه ای که مشغول به کار است مفید باشد. مهم نیست چه چیزی می فروشید، بازاریابی به شما کمک می کند پرسونای مشتری را بنویسید تا به نیازهای آنان آگاه شده و در نتیجه محتوای دیجیتال خوبی تولید کنید. با این حال شرکت ها ممکن است رویکرد متفاوتی نسبت به بازاریابی دیجیتالی داشته باشند که البته کار درست هم همین است.
دیجیتال مارکتینگ برای شرکت های B2B
اگر شرکت شما بیزنس به بیزنس یا B2B باشد، کارشناس دیجیتال مارکتینگ شما باید پلن بازاریابی را حول محور افزایش و ساخت مشتری راغب یا لید بنویسد. از آنجا که شما قرار است محصول خود را به یک شرکت دیگر بفروشید، احساسات مشتری نقشی در این خرید نداشته و ارتباط شما با مسئول خرید یا فروش دیگر شرکت ها برقرار خواهد شد. پس استراتژی شما باید استفاده از شبکه های دیجیتالی برای تبدیل سرنخ و لید به مشتری باشد. استراتژی های نظیر تبلیغات کلیکی، سئو و بازاریابی محتوا می تواند برای کسب و کارهای B2B مناسب بوده و بازدهی کسب و کار را افزایش دهد.
دیجیتال مارکتینگ برای شرکت های B2C
برای شرکت های B2C در درجه ی اول وظیفه ی کارشناس دیجیتال مارکتینگ درگیر کردن احساسات مشتریان است. هدف شما از بازاریابی در چنین شرکت هایی جذب افراد از طریق وبسایت و تبدیل آنها به مشتری واقعی است. به همین دلیل نباید روی لیدها تمرکز کنید و بیشتر باید به فکر ساخت یک «سفر مشتری» جذاب باشید. مشتری باید از زمانی که وارد وبسایت شما می شود تا زمانی که روی دکمه ی پرداخت کلیک می کند اتفاقی جذاب را تجربه کرده و احساساتش درگیر باشند. برای همین هم باید در تولید محتوا روی جذابیت ها و قابلیت های محصولات خود تمرکز کنید.
بازاریابی دیجیتالی چگونه انجام می شود؟
حال به مرحله ی انجام دیجیتال مارکتینگ می رسیم و برای قدم برداشتن در راه صحیح باید مراحل زیر را به دقت و با وسواس زیاد پیگیری کنیم.
- اهداف خود را تعیین کنید.
- مشتریان هدف خود را مشخص کنید.
- بودجه ی دیجیتال مارکتینگ را تعیین کنید.
- تعادل خوبی بین استراتژی های رایگان و پولی برقرار کنید.
- محتوای درگیرکننده تولید کنید.
- کانال های ارتباطی خود را برای موبایل بهینه سازی کنید.
- در مورد کلمات کلیدی تحقیق کنید.
- استراتژی های موفق را پس از تجزیه و تحلیل دوباره تکرار کنید.
تعیین هدف
تقریبا برای هر کاری ابتدا باید هدف تعیین کرد و دیجیتال مارکتینگ نیز از این قاعده مستثنی نیست. وقتی هدف تعیین می کنید استراتژی های شما نیز بر اساس رسیدن به همان هدف ایجاد و دنبال می شوند. برای مثال اگر هدف رسیدن به مخاطبین بیشتر است، استفاده از شبکه های اجتماعی اولویت شما خواهد بود. اما اگر می خواهید فروش محصول خاصی را بالاتر ببرید، لازم است روی سئو و تولید محتوا تمرکز کنید. همچنین استفاده از تبلیغات کلیکی نیز برای رسیدن به این هدف ضروری خواهد بود.
در کل وقتی هدف را مشخص کرده باشید، ایجاد استراتژی بازاریابی دیگر سخت نخواهد بود.
شناخت مشتریان هدف
این را قبلا هم گفته ام اما یکی از مهم ترین مزایای دیجیتال مارکتینگ قابلیت هدف قرار دادن مشتریان به خصوص است. پس اگر مشتریان هدف خود را تعیین نکرده باشید، استفاده از این قابلیت برایتان مقدور نخواهد بود. مخاطبین هدف ممکن است با توجه به کانال یا اهدافی که از هر کمپین دارید تغییر کنند. برای مثال ممکن است اکثر مخاطبین صفحه اینستاگرام شما جوان و اهل میم و محتوای سرگرم کننده باشند اما دنبال کنندگان صفحه لینکدین افرادی حرفه ای و مستن تر هستند که به مطالب آموزشی بیشتر واکنش نشان می دهند.
اختصاص بودجه برای هر کانال دیجیتالی
بودجه ی اختصاص یافته با توجه به روش های بازاریابی دیجیتالی که انتخاب می کنید متفاوت خواهد بود. برای مثال اگر می خواهید با تاکتیک های بازاریابی درونگرا مثل سئو، تولید محتوا و شبکه های اجتماعی رو بیاورید، به بودجه ی زیادی احتیاج نخواهید داشت. اصل هدف بازاریابی درونگرا ایجاد محتوای باکیفیتی است که مخاطب را درگیر کند و خبر خوب این است که در این روش تنها هزینه ای که خواهید کرد وقت شما خواهد بود.
اما تکنیک های دیگر مانند تبلیغات آنلاین هزینه هایی برای شما در بر خواهند داشت. این هزینه ها بر اساس میزانی که می خواهید دیده شوید کم و زیاد می شوند. برای مثال برای استفاده از تبلیغات کلیکی به کمک گوگل ادوردز شما به نوعی وارد مزایده با دیگر شرکت ها می شوید تا در بالاترین رتبه در لیست نتایج جستجوی گوگل قرار بگیرید. پس بر اساس رقابتی بودن کلمه ی کلیدی که انتخاب کرده اید ممکن است هزینه ی تبلیغات کم یا زیاد باشد. به همین دلیل است که باید روی سئو هم تمرکز زیادی داشته باشید تا به صورت رایگان در نتایج جستجوی گوگل رتبه بگیرید.
برقراری تعادل بین استراتژی های پولی و رایگان
یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ خوب به هر دو تاکتیک رایگان و پولی احتیاج دارد. تصور کنید تمام توجه خود را به بازاریابی محتوایی و سئو منعطف کرده و در حال تولید محتوای ارزشمند و خوب هستید. در این حالت اگر همه چیز خوب پیش برود احتمال تا ۶ ماه اول به هیچ نتیجه ای نمی رسید و موفقیت پس از این دوره آغاز خواهد شد. اما اگر از تبلیغات پولی استفاده کنید این مدت زمان به طرز قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
در نتیجه توصیه می شود که از بازاریابی محتوایی و بهینه سازی سئو برای جذب مشتریان ارگانیک استفاده کنید تا در بلند مدت حاصل تلاش خود را ببینید. همچنین برای بالا بردن فروش در کوتاه مدت باید از کانال های پولی استفاده کنید. البته مهم ترین چیز این است که تعادل را میان این دو روش برقرار کرده و با مقایسه ی آنها با یکدیگر بفهمید کدامیک بهترین بازده را برای شما دارند.
ساخت محتوای درگیر کننده
حالا که مخاطب خود را شناخته و بودجه ی کمپین های خود را می دانید، وقت آن رسیده که به خلق محتوا روی کانال های متنوعی که قرار است استفاده کنید بپردازید. پست های شبکه های اجتماعی، مطالب وبسایت، تبلیغات کلیکی، محتوای اسپانسر دار، ایمیل مارکتینگ و… را بهینه سازی کنید و مطمئن شوید به اندازه ی کافی جذاب هستند. در کل هر محتوایی که خلق می کنید باید جذاب و درگیر کننده باشد تا میزان آگاهی از برند و خلق سرنخ و لید بالاتر برود.
بهینه سازی دارایی های دیجیتالی برای موبایل
یکی دیگر از عوامل کلیدی در دیجیتال مارکتینگ استفاده از بازاریابی موبایلی است. در آمریکا (که آمارش را در دست داریم) کاربران ۶۹% از زمان خود را صرف تماشای محتوای دیجیتال در گوشی تلفن همراه خود می کنند. تازه آمریکا بزرگترین کشور از نظر محبوبیت تلفن همراه نیست!
این از اهمیت بهینه سازی تبلیغات، صفحات وب، تصاویر شبکه های اجتماعی و دیگر محتواهای دیجیتالی شما برای موبایل خبر می دهد. آنهایی که از کانال های ارتباطی شما روی گوشی استفاده می کنند باید همان تجربه ی خوشایند کاربران دسکتاپ را داشته باشند. این یعنی طراحی وبسایت شما باید موبایل فرندلی و ریسپانسیو باشد. همچنین زمانی که در حال طراحی تصاویر و تبلیغات هستید همواره کاربران موبایل را هم در نظر داشته باشید.
روش های زیادی برای بهینه سازی محتوا برای گوشی های موبایل وجود دارد و نکته ی حائز اهمیت این است که به هنگام نوشتن استراتژی بازاریابی باید در نظر بگیرید که محتوای شما روی گوشی موبایل هم به خوبی دیده شود. با این کار مطمئن خواهید شد که به هدف خود از بازاریابی دیجیتالی می رسید.
تحقیق در مورد کلمات کلیدی یا کیورد ریسرچ
دیجیتال مارکتینگ به معنی رسیدن به مخاطبان خاص از طریق تبلیغات شخصی سازی شده است و این کار بدون در نظر گرفتن کلمات و عبارات کلیدی ممکن نیست. پیدا کردن کلمات کلیدی مناسب برای برند و کار کردن روی سئوی این کلمات ضامن این است که کاربران شما را پیدا خواهند کرد. پس حتی اگر یک متخصص سئوی تمام وقت در اختیار ندارید، خودتان دست به کار شده و تحقیق روی کلمات و عبارات کلیدی را آغاز کنید.
برخی کلمات که مناسب برند شما هستند را انتخاب کنید و به یافتن عبارات لانگ تیل بپردازید. با این کار فرصت های بسیار جدیدی برای کسب و کار خود پیدا خواهید کرد.
ارزیابی و تکرار تاکتیک های بدردبخور
در نهایت برای راه اندازی یک دیجیتال مارکتینگ موفق، کارکنان شما باید بدانند چگونه اطلاعات را ارزیابی کرده و تاکتیک های موفق را دوباره تکرار کنند. برای مثال ممکن است بعد از مدتی متوجه شوید کاربران به محتوای صفحه اینستاگرام شما علاقه چندانی نشان نداده و در عوض عاشق توییت های شما هستند. از این اتفاق می توان دو برداشت متفاوت داشت که هر کدام از اهمیت ویژه ای برخوردارند:
- باید در تولید محتوای اینستاگرام خود بازنگری کنید.
- مخاطبین شما انواع دیگر کانال های ارتباطی را بیشتر ترجیح می دهند.
به علاوه ممکن است بعد از آنالیز داده ها متوجه شوید یک مقاله ی قدیمی دیگر مثل گذشته بازخورد مناسبی ندارد. در چنین حالتی نیز می توانید این مطلب را بروزرسانی کنید یا به طور کل از شر آن خلاص شوید تا مطمئن باشید که مخاطبین شما به تازه ترین و مرتبط ترین مطالب دسترسی دارند.
دیجیتال مارکتینگ فرصت های انعطاف پذیر زیادی برای کسب و کارها ایجاد می کند. اما این وظیفه ی شماست که از این فرصت ها بهترین استفاده را ببرید.
زمان و هزینه ی به بار نشستن دیجیتال مارکتینگ
در بازاریابی دیجیتال این احساس در کسب و کارها به وجود می آید که سریع تر از بازاریابی سنتی به نتیجه رسیده اند. اما این تصور در عین صحیح بودن به دلیل آسان بود ارزیابی اقدامات صورت گرفته به وجود می آید. باید همواره این را در نظر بگیرید که زمان به بار نشستن بازاریابی دیجیتالی به کارآمد بودن استراتژی دیجیتال مارکتینگ شما بستگی دارد. اما اگر از من یک زمان تقریبی می خواهید می توانم بگویم اگر همه چیز درست پیش برود حدودا طی شش ماه به نتیجه ی مطلوب خود خواهید رسید. البته استفاده از تبلیغات پولی نیز می توانید مانند کاتالیزور عمل کرده و این مدت زمان را تا حدودی کاهش دهد.
از نظر هزینه هم باید گفت که کاملا به مولفه ها و عناصری بستگی دارد که استفاده می کنید. استفاده از تکنیک های بازاریابی درونگرا مثل بازاریابی محتوایی، سئو و شبکه های اجتماعی اصلا به بودجه ی هنگفتی نیاز نخواهند داشت و در صورتی که آنها را برون سپاری نکنید تنها وقت شما را خواهند گرفت. اما استفاده از تبلیغات کلیکی و سایر تاکتیک های پولی قطعا هزینه در بر خواهند داشت و البته هزینه ای که برای آنها می کنید کاملا به نتیجه ی دلخواهتان بستگی دارد.
معرفی منابع آموزش دیجیتال مارکتینگ
اگر به مطالعه و کسب دانش در حوزه ی اصول دیجیتال مارکتینگ و تعریف بازاریابی اینترنتی نیاز دارید، می توانید از دوره های مهارتی استفاده کنید. اما اگر قصد دارید با کمترین هزینه و به صورت خودآموز وارد این رشته شوید برای شما لیستی از منابع آموزشی که می توانند کمکتان کنند تهیه کرده ام که در ادامه می بینید:
- HubSpot Academy
- Neil Patel
- SEMRush
- Social Media Today
- Search Engine Journal
- Moz SEO Learning Center
- Copyblogger
سخن آخر
مطالب این مقاله اکثرا به صورت مستقیم از وبسایت هاب اسپات ترجمه شده و قصدم از انجام این کار آشنا کردن شما با حوزه ی بازاریابی آنلاین، اصول دیجیتال مارکتینگ و صرفا پاسخ به سوال « دیجیتال مارکتینگ چیست؟ » بوده است. دوره های آنلاین و حضوری دیجیتال مارکتینگ به زبان فارسی این روزها در قالب های مختلف و توسط بسیاری از افراد تهیه و برای فروش در اختیار مخاطبین قرار می گیرند. اما نکته ی قابل توجه این است که نمی توان گفت کدامیک از این دوره ها کاملترین است! چرا که هر کارشناسی با توجه به میزان تجربه ی شخصی و یا با مشورت با چند کارشناس دیگر اقدام به تهیه و تولید این دوره ها می کند.
دیجیتال مارکتینگ مجموعه ای از مهارت های مختلف است که نمی توان سیر مطالعاتی خاصی برایش تعریف کرد. در چنین حالتی توصیه ی شخصی من مطالعه ی خودآموز و مهارت به مهارت است. شرکت در دوره های مهارتی سئو، بازاریابی محتوا، طراحی سایت و… نیز می توانند برای شما مفید باشند اما یادمان باشد بازاریابی دریایی از اطلاعات است و همیشه مطلب برای مطالعه کردن باقی خواهد ماند. پس لطفا به یک دوره ی خاص بسنده نکرده و همواره در حال یادگیری باشید.
و در آخر روی سخنم با کسب و کارهایی است که تا کنون در حوزه ی بازاریابی دیجیتالی فعالیتی نداشته اند. هر چه سریع تر واحد تولید محتوا و دیجیتال مارکتینگ خود را راه اندازی کنید و اگر توانایی انجام چنین کاری را ندارید با یک شرکت دیجیتال مارکتینگ تماس بگیرید.
